Groen+ stemt tegen de vergunning voor McDonald’s
07 Augustus 2023
Groen+ Tervuren reageert ontgoocheld op de beslissing van het college van burgemeester en schepenen om een omgevingsvergunning te verlenen voor een wegrestaurant langs de Leuvensesteenweg. We verwijzen naar een eerdere weigering door de gemeente in 2020, een negatief advies van de gemeentelijke commissie ruimtelijke ordening (GECORO), een petitie met 2300 handtekeningen en meer dan 200 formele bezwaren. Groen+ is niet akkoord en stemde tegen het verlenen van deze vergunning.
Wij willen een bruisend handelscentrum, geen baanwinkels
Wij willen de handelskern van Tervuren en deelgemeenten versterken en baanwinkels vermijden. Een grote fastfoodketen langs een gewestweg is contraproductief voor een levendige handelskern. Klanten die op zoek zijn naar een snelle hap, gaan vandaag langs bij een lokale frituur of ander restaurant in de centra van onze gemeente. Klanten die er een gezinsuitstap van maken – want laat ons eerlijk zijn, voor kinderen is McDonald’s erg aantrekkelijk – kiezen vandaag voor een frituur of pizzeria en combineren dat misschien zelfs met een ijsje of een bezoek aan de speeltuin. McDonald’s haalt deze klanten weg uit het centrum.
En waarom zou het bij McDonald’s blijven? Wat houdt een andere fastfoodketen of andere, nieuwe baanwinkels tegen om zich ook te vestigen langs de N3? “Dat is de vrije markt!” zouden de tegenstanders zeggen. Kom dan achteraf niet klagen als het centrum van Tervuren steeds meer leegstand kent. Het is de taak van de overheid om een duidelijk kader te scheppen waarbinnen ondernemers kunnen handelen. Ons voorstel is om baanwinkels te weren van de Leuvensesteenweg (N3). Dat voorstel hebben we al vier jaar geleden gedaan. Het stond zelfs al in ons verkiezingsprogramma van 2018.
Sterker nog, deze logica staat letterlijk in het door de gemeenteraad goedgekeurde ruimtelijk structuurplan:
“De gemeente opteert om in de omgeving van het museum geen nieuwe horecavoorzieningen toe te laten. Dergelijke voorzieningen horen thuis in het centrum van Tervuren” (p. 39)
De verdere ontplooiing van baanwinkels op de Leuvensesteenweg dient te worden tegengegaan. Een verdere commerciële verlinting zal immers samengaan met een negatieve impact op de aantrekkingskracht van de kleinhandel in het kerngebied van Tervuren. Daarenboven is de verkeersoverlast die deze ontwikkeling met zich meebrengt niet gewenst” (p. 40)
En ook in het mobiliteitsplan, goedgekeurd door de gemeenteraad in 2020, werd dit nog eens bevestigd:
“Weren van baanwinkels: Voor het gehele grondgebied van Tervuren wordt een stedenbouwkundige verordening opgemaakt waarbij nieuwe, baanwinkels of uitbreiding/verbouwing/herbouw van bestaande baanwinkels (handel en horeca) niet meer mogelijk worden buiten de bestaande handelskernen of de bestaande retailclusters. Baanwinkels zijn zeer nefast voor de leefbaarheid van de handelskernen en belemmeren de doorstroming op de invals- en verbindingswegen.” (p. 71)
We willen toch geen toestanden zoals op de Brusselsesteenweg in Jezus-Eik? In Overijse is de kern veel minder levendig door de aanwezigheid van heel wat baanwinkels. In heel wat steden en gemeenten probeert men de centra weer levendig te maken en baanwinkels juist te weren of te beperken. Zie bijvoorbeeld deze info van de provincie antwerpen: https://www.provincieantwerpen.be/aanbod/dese/deis/baanwinkels.html. Voorkomen is beter dan genezen.
Wij willen meer fietsers en voetgangers, minder auto’s
Een levendige handelskern is niet alleen fijn voor de inwoners. Het is een cruciaal onderdeel om de omslag mogelijk te maken naar minder wagens. Als de belangrijkste dagelijkse en wekelijkse voorzieningen beschikbaar zijn binnen een straal van 10 à 15 minuten wandelen of fietsen, wordt de noodzaak om een auto te nemen steeds kleiner. Dat is goed voor de gezondheid en de veiligheid van onze inwoners. Dit soort beslissingen maken dat uiteraard niet in één klap mogelijk. Maar een volgehouden beleid in die richting wel.
McDonald’s doet precies het tegenovergestelde. Het restaurant richt zich expliciet op autogebruikers. Uiteraard kunnen ook fietsers en voetgangers er terecht, maar door hun drive-in aanpak stimuleren ze het gebruik van de auto. In hun eigen mobiliteitsstudie gaan ze uit van 100% autogebruikers in de drive-through en 95% voor het restaurant zelf. Om haar omzet te behalen, rekent McDonald’s op een publiek uit een ruimere regio en dit brengt heel wat bijkomende autoverplaatsingen met zich mee. Volgens de berekeningen van McDonald’s zelf zal het gemiddeld over zo’n 800 extra auto’s gaan per dag, tot zelfs 1.616 autoverplaatsingen op een gemiddelde vrijdag. Dit maakt een sterk verzadigde N3 nog drukker, wat de doorstroom, de veiligheid in een schoolomgeving en de luchtkwaliteit in de directe omgeving negatief beïnvloedt.
Wij willen meer veiligheid voor voetgangers en fietsers, zeker in de buurt van scholen
Een groot aantal extra auto’s, brengt extra onveiligheid met zich mee. Met vier scholen op wandelafstand druist een vestiging van McDonald’s op de parking van de Carrefour regelrecht in tegen onze aandacht voor verkeersveiligheid met bijzondere focus op de veiligheid op weg van en naar school. Bijkomend verkeer en bijkomende kruisingen met auto’s brengen extra risico’s voor fietsers en voetgangers met zich mee. Ook zullen de klanten van de Carrefour en de McDonald’s eenzelfde in- en uitrit moeten nemen en gebruik maken van dezelfde parking. Dit zal tot veel meer drukte leiden waardoor de voetgangers en fietsers op deze site extra waakzaam zullen moeten zijn. De trage weggebruikers uit de achterliggende woonwijk zullen nog aandachtiger moeten zijn en dit bijkomend in het weekend en later ’s avonds omwille van de openingstijden.
Een goede gezondheid begint bij preventie
Fastfood is niet gezond. Fastfood is helaas wel aantrekkelijk voor jongeren. De aanwezigheid van fastfood in de buurt van scholen heeft een negatieve invloed op het gewicht van onze jongeren. Obesitas is een groeiend probleem in België, ook onder kinderen/jongeren. Dat zijn allemaal feiten. Is het dan verstandig om een McDonald’s een vergunning te geven in de nabijheid van vier scholen? Nee. Helaas laat de Vlaamse wetgeving niet toe om dit argument te gebruiken in het kader van een omgevingsvergunning. Maar moreel en ethisch is het misschien wel het belangrijkste argument. Preventie is ervoor zorgen dat problemen zich niet voordoen. Dat is altijd het goedkoopst en het meest efficiënt. Een fastfoodketen in de buurt van twee middelbare scholen is het tegenovergestelde van preventie.
Kunnen de jongeren dan geen snoep en chips kopen in de Carrefour? Ja, natuurlijk wel. Net als ze daar een appel of een wortel kunnen kopen. Maar laat ons eerlijk zijn. De aantrekkingskracht van een Carrefour en een McDonald’s op een jongere is van een andere grootteorde.
Moeten dan alle frituren in de buurt van scholen worden gesloten? Nee, een perimeter van 250m rondom middelbare scholen zou al kunnen helpen. Maar daarvoor is dus eerst nieuwe wetgeving nodig op federaal en Vlaams niveau.
Wij willen meer hergebruik en een circulaire economie, minder wegwerpverpakkingen
Hoe een bedrijf haar producten aanbiedt (in wegwerpverpakking of niet) is strikt genomen geen bevoegdheid van de gemeente. En het gebruik van wegwerpverpakkingen is ook geen stedenbouwkundig argument dat wel/niet kan worden gebruikt tijdens de vergunningsprocedure. Maar voor Groen+ is het wel van belang. Ondanks het feit dat McDonald’s kleine (verplichte) stappen zet om haar verpakkingen minder vervuilend te maken (vb kartonnen rietjes ipv plastic rietjes als je erom vraagt, gebruik maken van gerecycleerd materiaal,….), serveert ze haar eten nog steeds met bestek en materiaal dat slechts 1-malig gebruikt kan worden en dit zowel voor meeneemgerechten als voor klanten die ter plaatse consumeren. Aangezien Mc Donald’s bovendien bekend staat voor een snelle hap “fast food” en ze veel klanten aantrekken om omzet te draaien, creëren ze een enorme berg afval. Het risico op bijkomend afval in het nabije Park van Tervuren en de woonwijk waarin de Mc Donald’s zich wenst te vestigen is reëel. Zelfs al beland al het afval in de daarvoor bestemde vuilnisbakken in het park, dan nog is het de belastingbetaler die ervoor opdraait. Wie betaalt er namelijk voor het ruimen van alle publieke vuilnisbakken?
Wij willen minder CO₂-uitstoot door vleesconsumptie, niet meer
McDonald’s is en blijft een hamburgerrestaurant. De consumptie van vlees is één van de belangrijkste oorzaken van CO₂-uitstoot en voor de voeding van vee staat heel veel natuur onder druk. Denk bijvoorbeeld aan het telen van soja ten koste van regenwoud in Brazilië. Als samenleving zullen we niet anders kunnen dan met z’n allen minder vlees eten. McDonald’s doet het omgekeerde. Ook dit is geen argument dat meetelt in de stedenbouwkundige beoordeling maar het sterkt ons wel in de overtuiging om McDonald’s niet te vergunnen.